“Ik wil dat het nu stopt!” zegt Petra. Petra is teamleider in het onderwijs en heeft mij net verteld dat er binnen haar team al langere tijd sprake is van veel kritiek, roddel en achterklap. Afgelopen week was de druppel.
“Wat is er precies gebeurd?” vraag ik. En ze vertelt haar verhaal. Belangrijk punt daarin is dat ze aangeeft dat vanuit slechts een paar mensen steeds opnieuw kritiek komt. Ook geven deze mensen aan dat ze hier niet alleen in staan. Petra herkent de kritiek echter niet. En ze vertelt me dat de rest van het team haar wel degelijk steunt. “Is dat zo? Hoe weet je dat?” vraag ik. ”Nou… als er weer eens iets door iemand van dat groepje wordt gezegd, komt er geen bijval van de anderen.” “Ah, zeg ik. Dan kan dat inderdaad zijn dat het maar een paar mensen betreft. Maar dat hoeft helaas helemaal niet zo te zijn.” Petra is stomverbaasd.
Kritiek op jou als leidinggevende en roddel & achterklap zijn ongelooflijk frustrerend. Je doet je best om alles zo goed mogelijk te regelen en je medewerkers te (bege)leiden. En als stank voor dank krijg je soms dít.
Toch kan het je ook juist helpen. De mensen die bij bijeenkomsten steeds tegenwerpingen aangeven, kritiek leveren, etc. lijken heel ondermijnend te werken. En dat kan inderdaad het geval zijn. Belangrijk is om dit te onderzoeken. Want veel vaker is dat namelijk helemaal niet wat er speelt. Juist doordat deze teamleden zo betrokken zijn brengen ze dit zichtbaar voor jou en alle teamleden in. Daarmee willen ze juist actief blijven bijdragen aan de afdeling.
Vergelijk het met een huwelijk. Zolang je nog geïnteresseerd bent in elkaar kan een ruzie zomaar gebeuren. En het kan juist veel opleveren, want zonder wrijving geen glans. Heeft iemand echter zijn huwelijk al opgegeven, maar nog wel getrouwd is dan is het vele malen simpeler om op de bank te ploffen en langs elkaar heen te gaan leven. Een ruzie is het dan niet eens meer waard… Petra schiet in de lach: “Die vergelijking had ik niet aan zien komen.” “Maar wat doe ik er dan mee?”
En ik geef haar het volgende ter overweging mee…
Hoe ga je om met kritiekleveraars?
- Ga in gesprek en vraag naar hun behoefte. Wat willen ze? Waar knelt het? Dan kun je daar wellicht afspraken over gaan maken om dingen anders te doen.
Je hoeft echt niet alles te doen wat deze mensen signaleren. Jíj bent immers de leidinggevende en niet zij.
Het helpt wel om uit te leggen waaróm je een bepaalde keuze maakt. - Is het echt bedoeld om jou te ondermijnen (want dat kan natuurlijk ook, al zullen ze dat meestal niet recht in je gezicht zeggen!) dan is een gesprek waarin je deze collega(’s) wijst op onacceptabel gedrag van toepassing. Maak vervolgens heel heldere afspraken met dit teamlid/deze teamleden over wat wel/niet is toegestaan en wat de eventuele gevolgen zijn.
- En – dit is een lastige – wees blij met deze collega’s hoe irritant en vermoeiend het ook is. Zij laten ze je namelijk zien waar het nog beter kan binnen je team.
“Maar er is nog iets anders.” vervolg ik tegen Petra. “Namelijk de aanname dat de andere collega’s het wèl met je eens zijn óók als ze niets zeggen. Dat hoeft namelijk niet zo te zijn. Misschien zijn ze bang om zich uit te spreken. Bijvoorbeeld omdat ze conflicten moeilijk vinden, bang zijn voor gevolgen als ontslag of problemen met collega’s. Is het inderdaad dat je teamleden er niks over dúrven zeggen, dan is dit veel ondermijnender voor je team. Want dat is juist waar roddel en achterklap ontstaat. Dan hoor je de knelpunten niet meer rechtstreeks, maar communiceren ze dit alleen nog onderling. En dat is veel lastiger te grijpen.”
Petra moet even slikken, want dit is niet iets wat ze had verwacht. “En dan?” vraagt ze vervolgens. En ik geef wat handvatten om in gesprek te gaan met haar teamleden.
Hoe ga je om met de stille teamleden?
- Ook hiervoor geldt dat communicatie met je teamleden cruciaal is. En dan natuurlijk niet alleen bij vergaderingen, maar vooral de 1-op-1 gesprekken. Herkennen je teamleden onrust binnen het team? Wat zijn hun wensen/behoeftes? Wat kun jij hierin betekenen?
- Nu medewerkers steeds vaker thuiswerken, is de kans op ruis en het hebben van minder verbinding groter geworden. Bel ze dus met enige regelmaat even op om te horen hoe het gaat of ga eens een stukje samen wandelen. En dan niet alleen werkinhoudelijk gericht, maar juist ook hoe het met hun zèlf gaat. Verbinding maak je namelijk van mens naar mens en niet van taak naar taak 😉. Is die verbinding goed, dan hoor je ook veel eerder of en wanneer iets knelt.
- En als blijkt dat je aanname klopt? Des te fijner. Dan weet je dat nu tenminste zeker.
Op deze manier krijg je meer grip op kritiek, roddel & achterklap en is de kans een stuk groter dat het je team kan verstevigen in plaats van ondermijnen!
Een paar weken later heb ik een wandelsessie met Petra en vraag ik hoe het gaat. Petra is sinds ons laatste gesprek voortvarend ermee aan de slag gegaan en is met alle teamleden individueel in gesprek geweest. Ik ben onder de indruk! Petra vertelt dat ze verbaasd was te horen wat er allemaal speelt. “Maar…” zegt ze “ik ben daar wel heel blij mee. Nu weet ik tenminste waar ik het moet zoeken en kan ik stappen zetten om dit te gaan veranderen. ” Geweldig toch?
Verder lezen? Zie ook mijn blog Schrap zetten voor flexwerken – Barnsteen Teammanagement (barnsteen-tm.nl) waarin ik een eigen ervaring beschrijf als leidinggevende met ondermijnend gedrag. Of het blog Roddel, machtsmisbruik en slecht leiderschap – Barnsteen Teammanagement (barnsteen-tm.nl) over roddel & machtsmisbruik binnen de universitaire wereld en wat mogelijk oplossingen kunnen zijn.
Wil je reageren op dit blog? Leuk! Dat kan hieronder.
Wil je meer weten over dit onderwerp? Of behoefte aan andere stappen die je kunt zetten om van gedoe naar werkplezier te komen? Neem dan contact met mij op via deze link. Eerst meer weten over mij? Klik dan hier.
En hier ga je naar het overzicht van alle blogs.
Wil je mijn blog voortaan direct in jouw mail ontvangen? Abonneer je dan op mijn nieuwsbrief. Je krijgt dan ongeveer 1 keer per maand mijn nieuwsbrief met mijn blog, tips, een interessant achtergrondartikel en andere info over zakelijk & persoonlijk leiderschap. Klik hier om je aan te melden.
Credits photo: Shvets production via Pexels
